مراحل صدور حکم موت فرضی غایب مفقود الاثر

_{^{پاسخ – برای تصرف اموال شخص غایب و صدور حکم فوت فرضی چه مراحلی لازم است ؟}}

• غایب مفقود الاثر شخصی است که مدت نسبتاً طولانی از اقامتگاه و محل سکونت خویش دور شده است و هیچ گونه خبری از او نیست. ماده ۱۰۱۱ قانون مدنی نیز غایب مفقودالاثر را تعریف کرده است.
• وضعیت حقوقی حاکم بر امور غایب به دو بخش امور مالی و غیر مالی تقسیم می شود.
• در امور مالی پنج مرحله مجزا برای اداره امور غایب در نظر گرفته می شود.
• امور غیر مالی غایب هم که متوجه طلاق زوجه غایب است طبق مواد ۱۰۲۹ و ۱۱۵۶ قانون مدنی انجام خواهد شد.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{مراحل صدور حکم موت فرضی در امور مالی غایب مفقود الاثر}}

مرحله 1 - اداره اموال غایب به وسیله نماینده قراردادی یا قانونی 

در صورتی است که امور شخص غایب به وسیله وکیل او انجام شود که معمولا مشکلی در این زمینه به وجود نمی آید و دادستان و دادگاه در این امور دخالت نخواهند کرد. مگر اینکه صلاحیت وکیل از بین برود.(ماده ۱۴۰ قانون امور حسبی) اما ممکن است اشخاصی نیز وجود داشته باشند که به حکم قانون حق تصدی امور را داشته باشند مثلا غایب صغیر یا مجنون باشد که در اینصورت ولی یا قیم حق تصدی امور را خواهد داشت (مواد ۱۱۸۰ و ۱۲۱۸ قانون مدنی). 
مرحله 2 - حفظ أموال غایب قبل از تعیین امین

 معمولا در فاصله بین غیبت تا نصب امین به وسیله دادگاه ، قانون حفظ و نظارت اموال غایب را تا تعیین امین به عهده دادستان قرار داده است؛ (مواد ۱۱۳و ۱۱۵ قانون امور حسبی) 
مرحله سوم - نصب امین برای اداره أموال غایب

 در صورتیکه غایب برای اموال خود به شخصی وکالت نداده باشد و کسی هم قانونا حق تصدی امور را نداشته باشد به صراحت ماده ۱۰۱۲ قانون مدنی امین تعیین می گردد. همچنین دادگاه وثیقه عینی بابت ضمانت جهت جلوگیری از تقصیر امین از او اخذ می کند.(ماده ۱۰۱۳ قانون مدنی) 

مرحله چهارم - بعد از گذشت دو سال از اخرین خبر از غایب اموال به طور موقت به تصرف ورثه داده خواهد شد. (ماده ۱۳۵ و ۱۳۶ قانون أمور حسبی) البته مشروط بر اینکه غایب برای اداره أموال خود کسی را تعیین نکرده باشد و دو سال تمام از اخرین خبر از غایب گذشته باشد.(ماده ۱۰۲۵ قانون مدنی) 

مرحله پنجم - صدور حکم موت فرضی و تصرف قطعی اموال به ورثه

 در این مرحله چون هیچ گونه دلیلی دال بر مرگ او در دسترس نیست و قرینه و اماره ای هم مبنی بر زنده بودن شخص وجود ندارد در این حالت با عنایت به اصول عملیه -استصحاب- راه چاره جست. یعنی شک لاحق یقین سابق را از بین نمی برد. پس تا زمانیکه حکم موت فرضی صادر نشده شخص زنده محسوب می شود و احکام شخص زنده بر او حمل میشود. اما از زمانیکه حکم موت فرضی صادر شد اماره موت تلقی می شود و اماره از اصل عملی مقدم تر است. 

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص مراحل صدور حکم موت فرضی - غایب مفقوالاثر}}

♦  مراحل صدور حکم موت فرضی در مطالب فوق بیان شد اما صدور حکم موت فرضی که توسط دادگاه انجام می شود، ابتدا دادگاه اقدام به نشر آگهی کرده این اگهی سه دفعه متوالی و هر کدام به فاصله یک ماه در یکی از جراید محل و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار تهران منتشر خواهد شد. دادگاه وقتی می تواند حکم موت فرضی را صادر کند که یکسال از تازیخ اخرین اگهی گذشته باشد و حیات غایب معلوم نشده باشد.(ماده ۱۰۲۳ قانون مدنی و ۱۵۵ قانون امور حسبی) 
♦  برای صدور حکم موت فرضی مقدمات و شرایط زیر حاکم است: 
1- ابتدا تقدیم دادخواست توسط اشخاص ذی نفع ورثه وصی یا موصی له ؛ این درخواست کتبی شامل مشخصات فایب تاریخ غیبت و ادله ای که به حکم قانون می توان در خواست حکم موت فرضی نمود (مواد ۱۵۳ و ۱۵۴ قانون امور حسبی) .
2- انتشار اگهی فوق الذکر( ۱۵۵ قانون امور حسبی و ۱۰۲۳ قانون مدنی)
3- انجام تحقیق و بررسی لازم توسط دادگاه و احراز شرایط لازم برای صدور حکم موت فرضی طبق ماده ۱۵۷ قانون امور حسبی و مواد ۱۰۲۰ و ۱۰۲۲ قانون مدنی. 

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{مستندات قانونی - حکم فوت فرضی برای غایب مفقود الاثر}}

ماده 1020 قانون مدنی
مواردذیل ازجمله مواردی محسوب است که عادتاشخص غایب زنده فرض نمی شود :

1 - وقتی که ده سال تمام ازتاریخ آخرین خبری که ازحیات غایب رسیده است گذشته ودرانقضاءمدت مزبورسن غایب ازهفتادوپنج سال گذشته باشد.

2 - وقتی که یک نفربعنوانی ازعناوین جزءقشون مسلح بوده ودرزمان جنگ مفقودوسه سال تمام ازتاریخ انعقادصلح بگذردبدون اینکه خبری ازاو برسدهرگاه جنگ منتهی به انعقادصلح نشده باشدمدت مزبور پنجسال ازتاریخ ختم جنگ محسوب می شود.

3 - وقتی که یک نفرحین سفری بحری درکشتی بوده که آن کشتی درآن مسافرت تلف شده است سه سال تمام ازتاریخ تلف شدن کشتی گذشته باشدبدون اینکه از آن مسافرخبری برسد.

ماده 1022 قانون مدنی

اگرکسی در نتیجه واقعه ای به غیرآنچه درفقره 2و3ماده 1020 مذکوراست دچارخطرمرگ گشته ومفقودشده ویادرطیاره بوده وطیاره مفقود شده باشدوقتی می توان حکم موت فرضی اوراصادرنمودکه پنجسال ازتاریخ دچار شدن به خطرمرگ بگذردبدون اینکه خبری ازحیات مفقودرسیده باشد.

ماده 1023 قانون مدنی

در مورد مواد1020و1021و1022محکمه وقتی می تواند حکم موت فرضی غایب را صادر نماید که دریکی ازجرایدمحل ویکی ازروزنامه های کثیرالانتشارتهران اعلانی درسه دفعه متوالی هرکدام به فاصله یک ماه منتشر کرده واشخاصی راکه ممکن است ازغایب خبری داشته باشنددعوت نمایدکه اگر خبردارندبه اطلاع محکمه برسانند.هرگاه یکسال ازتاریخ اولین اعلان بگذرد وحیات غایب ثابت نشودحکم موت فرضی اوداده می شود.

ماده 1029 قانون مدنی

هرگاه شخصی چهارسال تمام غایب مفقودالاثر باشد زن او می تواندتقاضای طلاق کنددراین صورت بارعایت ماده 1023حاکم اوراطلاق میدهد.

ماده 1156 قانون مدنی

زنی که شوهراوغایب مفقودالاثربوده وحاکم اوراطلاق داده باشدبایدازتاریخ طلاق عده وفات نگاهدارد.

ماده 1025 قانون مدنی

وراث غایب مفقودالاثرمی توانندقبل ازصدورحکم موت فرضی اونیزازمحکمه تقاضانمایندکه دارائی اورابه تصرف آنهابدهدمشروط براینکه اولاغائب مزبورکسی رابرای اداره کردن اموال خودمعین نکرده باشد وثانیادوسال تمام ازآخرین غبرغایب گذشته باشدبدون اینکه حیات یاممات اومعلوم باشد.درمورداین ماده رعایت ماده 1023راجع به اعلان مدت یکسال حتمی است .

ماده 1011 قانون مدنی

غایب مفقودالاثرکسی است که ازغیبت اومدت بالنسبه مدیدی گذشته وازاوبهیچوجه خبری نیست 

ماده 1180 قانون مدنی

طفل صغیرتحت ولایت قهری پدر و جد پدری خود می باشد وهمچنین است طفل غیر رشید یا مجنون در صورتی که عدم رشد یا جنون اومتصل به صغر باشد.

ماده 1218 قانون مدنی
برای اشخاص ذیل نصب قیم می شود :

1 - برای صغاری که ولی خاص ندارند.

2 - برای مجانین و اشخاص غیر رشید که جنون یا عدم رشد آنها متصل به زمان صغر آنها بوده و ولی خاص نداشته باشند.

3 - برای مجانین و اشخاص غیر رشید که جنون یاعدم رشد آنها متصل به زمان صغرآنها نباشد.

ماده 113 قانون امور حسبی

حفظ و نظارت اموال در مواردی که محتاج به تعیین امین است مادام که امین معین نشده به عهده دادستانی است که اموال در حوزه او‌یافت می‌شود.

ماده 114 قانون امور حسبی

در خارج ایران مأمورین کنسولی ایران حق دارند برای اداره اموال ایرانیان که محتاج به تعیین امین و واقع در حوزه مأموریت آنها است‌موقتاً نصب امین نمایند و باید تا ده روز پس از نصب امین مدارک عمل خود را به وسیله وزارت امور خارجه به وزارت دادگستری بفرستند - نصب امین‌نامبرده وقتی قطعی می‌گردد که دادگاه شهرستان تهران تصمیم مأمور کنسولی را تنفیذ کند.

ماده 140 قانون امور حسبی

در صورتی که غائب برای اداره اموال خود کسی را معین کرده باشد و آن کس فوت شود یا به جهت دیگری صلاحیتش برای اداره اموال‌از بین برود امین برای اداره اموال معین می‌گردد و اموال به تصرف ورثه داده نمی‌شود تا حکم موت فرضی غائب صادر شود.

ماده 135 قانون امور حسبی

بعد از صدور حکم موت فرضی غائب یا معلوم شدن موت حقیقی یا زنده بودن غائب سمت امین زایل می‌شود.

ماده 136 قانون امور حسبی

بعد از گذشتن دو سال تمام از آخرین خبر غائب ورثه او می‌توانند از دادگاه درخواست کنند که دارایی غائب به تصرف آنها داده شود.

ماده 154 قانون امور حسبی

درخواست باید کتبی و مشتمل بر امور زیر باشد:
1 - مشخصات غائب.
2 - تاریخ غیبت.
3 - دلایلی که به موجب آن درخواست‌کننده حق درخواست صدور حکم موت فرضی را دارد.
4 - ادله و اسنادی که مطابق ماده 1020 و 1021 و 1022 قانون مدنی ممکن است به موجب
آن ادله و اسناد درخواست حکم موت فرضی غائب را‌نمود.

ماده 155 قانون امور حسبی

پس از وصول درخواست‌نامه دادگاه اظهارات و دلایل درخواست‌کننده را در نظر گرفته و در صورتی که اظهارات و دلایل نامبرده را‌موجه دانست آگهی مطابق ماده 1023 قانون مدنی ترتیب می‌دهد و این آگهی در سه دفعه متوالی هر کدام به فاصله یک ماه منتشر می‌شود و جلسه‌رسیدگی به درخواست به فاصله یک سال از تاریخ نشر آخرین آگهی معین می‌گردد. ‌مقررات این ماده در صورتی اجراء می‌شود که قبلاً در زمینه درخواست تصرف اموال آگهی نشده باشد و چنانچه مطابق ماده 1025 قانون مدنی آگهی شده باشد دادگاه به آن اکتفا می‌نماید.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما